SANDIKLI ATASÖZLERİ:
1- Gelenin azı olmaz, koca kızın nazı olmaz.
2- Gelin ata bindi, ya nasip.
3- Gece yağar, gündüz açılır hava hoş olur; karı söyler, koca dinler geçim hoş olur.
4- İki çıplak bir hamama yakışır.
5- Keller, yağırlar, birbirini ağırlar.
6- Kadının aklı, süpürge sapında saklı.
7- Nerede çalgı, orada galgı.
8- Ne bu koku, yokluğun boku.
9- Ölüye gidince ağla, düğüne gidince oyna.
10- Taş olda baş yar.
11- Yağına kıymayan, katmeri yoz yer.
ÖLÇÜLÜ SÖZLERİMİZ:
Duygu ve düşüncelerimizi akılda kalıcı bir şekilde anlatmak için ölçülü ve kafiyeli sözler söyleriz. Bu sözler çoğunlukla 2 mısradan meydana gelir ve akılda daha kolay tutulur. Ölçülü sözler bilgileri ve düşünceleri en kısa ve özlü bir biçimde anlatırlar. Bu sözlerin bazıları atasözü haline gelmiştir. Sandıklı ve köylerinde bu ölçülü sözleri geçmiş yıllarda esnafımızın işyerlerinde, kahvehanelerde, taşıtlar ve bazı evlerimizde çerçevelenmiş olarak her yerde görürken, günümüzde bu gelenek artık azalmıştır. İşte ölçülü sözlerimizden bazıları.
1- Söz bilirsen söz söyle, sözünden ibret alsınlar.
Söz bilmezsen susta, seni bir adam sansınlar.
2- Dost sanma şanlı vaktinde dost olanı
Dost bil zor anında elinden tutanı.
3- Gönül ne kahve ister ne kahvehane
Gönül sohbet ister kahve bahane
4- Allah islerse bir kişinin işini
Mermere bile geçirir dişini
İstemezse bir kişinin işini
Muhallebi yerken kırar dişini.
5- İçki yiğidi susturur, korkağı coşturur.
6- İki şey korkunçtur; anlaşılmamak ya da yanlış anlaşılmak.
7- Bak şu çeşmeye su içecek tası yok.
Kırma insan kalbini, yapacak ustası yok.
8- Aptallarla tartışma, başkaları aranızdaki farkı anlayabilir.
9- Ye yağlığı iç suyu. dondurursa dondursun
Ye tatlıyı içme suyu, yandırırsa yandırsın.
10- Dünya malı elde iken hep düşmanlar dost olur.
Elde bir şey kalmayınca dost bile düşman olur.
11- Akıl bir gemidir, fikir dümeni
Kullandır kendini, göreyim seni
12- Rakıya verip anırma
Tütünü verip savurma
13- Ne kadar bilirsen bil,
Söylediklerin karşısındakinin anlayabildiği kadardır.
14- İtimadı lütuf sanıp borca sarılma
Bir gün gelip istenecektir, sonra darılma
15- Bana benden olur, her ne olursa
Başım rahat eder, dilim durursa.
SANDIKLI'DA EŞLERİN BİRBİRİNE HİTAPLARI:
Sandıklı ve köylerinde eşler birbirlerine değişik şekilde hitap ederler. Bu hitap etme kesinlikle alay, küçük görme ve terbiyesizlik söz konuşu değildir, seslenişlerde saygı ve sevgi yatar. Yöremizde eşler birbirlerine isimleriyle seslendikleri gibi değişik kelimelerde kullanmaktadırlar. Bu hitap şekilleri o insan sosyal ve kültürel yapısını ortaya koyması yönünden de ilginçtir. İşte Sandıklı ve köylerinde eşlerin birbirlerine kullandıkları hitaplar.
Kadınlar Eşlerine Hitap Ederken Şu Kelimeleri Kullanırlar:
1- Herif (Bizim Herif), 2- Ağam 3- Koca (Goca veya Kocam), 4- Efendi Çavuş, 6- Bey, 7- Beyzadem, 8- Bizim Adam, 9- Len (Ülen), 10- Canım, 11-Gülüm, 12-İsimleriyle
Erkekler Eşlerine Hitap Ederken Şu Kelimeleri Kullanırlar;
1- Koca Karı (Garı), 2- Hanım, 3- Avrat, 4- Hatun, 5- Bidanem, 6- Gız, 7-Evin Reisi, 8- Gülüm, 9- Canım, 10-Güzelim. 11- Len (Ülen), 12- İsimleriyle hitap ederler.
SANDIKLI'DA BEDDUALAR:
1- Canına veresice, 2- Canından Yanası, 3- Ciğerinden Yan Emi, 4- Ciğeri Yanasıca, 5- Ciğerinden Yan inşallah. 6- Hışımlar inesice, 7-Civan sırtın yere gelesice 8- Naha ciğerinden yanasıca (veya yanmayasıca), 9- Çiğcrine bit düşsün 10- Naha emi zang (veya zıng) ölümünen git, 11- Kıran giresice, 12- Köküne kıran girsin, 13- Ölmeden yorgan dit, 14- Ölünü getirsinler inşallah, 15- Sırtını toprak örtsün, 16- Geberesice, 17- Allah belanı versin, 18- Dilin dipçik olsun, 19- Sürüm sürüm sürünesice, 20- Ekmek tavşan olsunda, sende kovala dur, 21- Yanı delinesice 22- Allah sana da besbeter versin inşallah, 23- Odun ocağın sonsun, 24- Ocağın sönesice, 25- Elimden yediğin içliğin zehir zıkkım olsun, 26- Odu ocağın dökülesice, 27- Parası pul, karısı dul olsun inşallah, 28- Ayıbını toprak örtsün 29-Zehir zıkkım olsun inşallah, 30- Gözün çıksın. 31- Gözü çıkasıca, 32- Rabbım cezanı versin inşallah v.s.
Anasayfa 